Régis Messac | Esnek Ayna | ilk sayfalar

Régis Messac
Le Miroir Flexible
(Colombus North takma ismiyle)
Primaires, 1933-1934

Esnek Ayna

Yazarın notu: Olanların üzerinden birkaç yıl geçti, ben de pek çok hemşerim gibi Boston’un kasvetinden, New York’un eğlencesinden kaçmak için Fransa’ya gelmiştim. İçki yasağının ve belanın zamanıydı. Esterel’de gözlerden uzak hayli sakin bir aile pansiyonu seçmiştim. Pansiyonerlerin hemen hepsi önemsiz kişilerdi, onlardan uzak durmaya da özellikle özen gösteriyordum. Sadece, pek yaşlı görünmese de “ihtiyar hanım” denilen bir kadın dikkatimi çekti. Sessiz ve kendi halinde, hafif çekingendi, içe kapanık bir yaşam sürüyordu. İki etkenin, somurtkan hali ile moda ve şıklığı asla önemsememesinin onu yaşlandırmak üzere birleştiğini fark etmekte gecikmedim; halbuki otuz beş kırkında ya var ya yoktu. Biraz güç de olsa yabaniliğini kırmayı başardım, ve uzun süre A.B.D’de yaşadığını öğrendim. Hatta memleketliydik, babası yurttaşlığa alınmıştı. Ancak onu konuşturmaya yönelik her türlü girişimime büyük direnç gösterdi, ne kadar çabalasam da sonuç elde edemedim; öyle ki zamanla diğer pansiyonerler ihtiyar hanıma âşık olduğumu sanmaya başladı. Gizemli bir şeyler olduğunu sezinliyordum, ancak bir süre sonra bunu aydınlatma ümidimi tamamen kaybettim. Güzel bir gün Miss Favannes’i (ihtiyar hanımın adı buydu) hareketsiz, can çekişir halde götürdüklerinde vaziyetler işte böyleydi. Boş arazide ağustos böceklerini dinlemek için biraz fazla vakit geçirmiş, başına güneş çarpmış. Bu sıradan, ahmakça kaza, tekdüze, gereksiz bir ömre yaraşır bir sondu sanki. İlk heyecan geçti, ihtiyar hanım akıllara geldiyse de konu çabuk değişti. Yaşamı, sıkıcı bir vaaz gibi dümdüzdü, ölümü ise başka bir olay oldu. Zira bir şeyler gün yüzüne çıkmaya başladı.Ölümünden kısa bir süre önce Miss Geneviève Favannes’in bilinci yerine geldi ve beni yanına çağırttı. Sıradan bir günde olduğundan daha endişeli görünmüyordu ve sadece birkaç kelime telaffuz etti. Yatağının başucundan, tek ayaklı-yuvarlak masanın üzerine konmuş bir tomar kağıdı göstererek, sakin bir tonda bana şöyle dedi: “Şüphelendiğiniz serüvenlerin hikâyesi bu kâgıtlarda. Buradaki zamanımı yazmaya ayırmıştım. Artık yok olup gitmek benim için en iyisi. Zaten elimden başka ne gelir.” Başka bir veda sözcüğü etmeden gözlerini kapattı. Beni salıverdiğini anladım, ve kağıt tomarını aldığım gibi, kimseye gözükmeden ortalıktan kayboldum. Bugün yayınladığım işte bu elyazması. Bunu yapmakla öfkeleri ve memleketlilerimin zaruri tedbirlerini, iyilikten yana olduğunu iddia edenlerin kınamalarını üzerime çekeceğimin farkındayım. Geneviève Favannens soğuk, özelliksiz dış-görünümünün altında, az rastlanır bir manevi hürlüğü gizliyordu, ki kimileri bunu korkunç bulacaktır. Kimi aklıbaşında hemşerimse kesinlikle insan kılığına girmiş şeytanla ya da bir türeviyle haşır neşir olduğuma hükmedecektir. Ancak dileğim şu ki, Geneviève Favannens’in öyküsü kimilerini de sadece öfkelendirmez, düşündürür de.

– Colombus North.

I

Bu hikâye her şeyiyle bir romana, özellikle de fantastik bir romana benziyorsa, bu benim hatam değil. Edebi eser meydana getirmek için yazmam, asla bir roman yazmadım, yazmayacağım da. Ayrıca bu konuda yeteneksizim de. Ayrıca edebiyat kadınlarından da korkarım. Tanrı korusun da asla hayatımı bu şekilde kazanmak zorunda kalmayım (ne de olsa tanrı bizi bir şeylerden korur.)

Korkunç şartlar altında can vermiş, cahil, batıl inançlı bir mahlukâtlar takımı tarafından katledilmiş babamın hatırasını temize çıkarmak için yazıyorum; kıskanç ve embesillerin bu hatırayı lekemek için uydurduğu aptalca onca ithamın, akıl almaz onca masalın üzerine bir çizgi çekmek için.

Babam Joseph Favennens, orta Fransa’da doğdu. Amerikan vatandaşlığına geçmişti, talihsiz adam, ne yazık ki bu pek de işine yaramadı. Ben de Fransa’da, küçük bir kasabada, Ardeche’te doğdum. Doğumumdan kısa süre sonra annemi kaybettim. Böylece babam için berbat bir sonla karşılaşacağı, Alabama’nın ücra bir köşesinde noktalanıncaya dek sürecek uzun, gezgin bir hayat başladı. Babam bir mucitti. Açlıktan ölen pek çok mucize nazaran mutlu mesuttu, geliştirmeye devam ettiği birkaç icat ve akla yatkın olarak, gülünç oyuncaklar sayesinde para kazanmayı başarmıştı: bir basmalı anahtar modeli, seçkin marka likör ve ilaçlar için madeni tıpalama sistemi, ki önemli ölçüde hilenin önüne geçiyordu, dolayısıyla büyük pek çok şirket tarafından kullanılmaya başlandı, ve bunun gibi şeyler… Refaha erişir erişmez saçma sapan işlerle uğraşmayı bıraktı. Beratlarından birini görüşmek üzere Amerika’ya geldi, bu ülkenin mucitlere sunduğu onca rahatlığa kapıldı: örneğin, kimi mekanik parçaları üretme ya da temin etme kolaylığı, Alabama’da bir mülk satın aldı ve bahsettiğim gibi burada trajik koşullar altında can verdi.

Öncelikle, elimden geldiğince açık biçimde, bu koşullardan söz etmem, sonrasında da destekli kanıtlarla babamın ne bir büyücü, ne bir suçlu ne de bir Şeytan ortağı  (he ne kadar Şeytan diye biri olsa da) ne de gözü dönmüş bir cani olduğunu göstermem gerekiyor.

Evimiz Tawasentha şehrine biraz uzaktaydı, en uç yerleşimler ve sefil bir köye hemen hemen aynı mesafedeydi, burada sadece siyahlar ve melezler yaşıyordu ve adı Ole March’tı.

Tawasentha’nın bir çeşit Amerikan kasabası olması dışında bir özelliği yoktu, özellikle zaman zaman başıboş zenginleri kendine çeken demirli su kaynakları ile biliniyordu (tabii biliniyorsa). Tüm korkunçluğu içinde yankilerin küçük taşra şehri, saygınlıkları ile şişinen seçkinleri, zengin çiftçi Tucson’un bir ineğinin doğum yapmasının önemli bir olay gibi duyurulduğu yerel gazetesi, ufak tefek dalavereleri, yobazları, dedikoduları… Bir şekilde iyi halde tutuluyordu ve tüm ulusal önyargılar, özellikle de başka renkten olan insanlara karşı horgörü sofuca bir huşu içinde besleniyordu.

....